Trong nền y học cổ truyền từ xưa đến nay, nấm dược liệu được xem là một vị thuốc không thể thiếu trong các bài thuốc vì tác dụng tốt trong điều trị bệnh và nâng cao sức khỏe. Đặc biệt là các loài trong giống Cordyceps (Đông trùng hạ thảo) được đánh giá cao do chứa nhiều hợp chất dược liệu.
Đông trùng hạ thảo là một trong ba báu vật của y học cổ truyền Trung Quốc bao gồm nhân sâm, nhung hươu và đông trùng hạ thảo. Giá trị y học và tác dụng bồi bổ của Đông trùng hạ thảo đứng đầu trong ba báu vật. Tính huyền bí và huyền thoại của nó còn hơn cả nhân sâm và nhung hươu.
Lịch sử ứng dụng của Đông trùng hạ thảo có thể bắt nguồn từ 3000 năm trước. Trong các ghi chép về y học cổ truyền Trung Hoa, nó được đánh giá cao nhất: có đầy đủ âm và dương. Tính chất bí mật và Khí, đặc biệt tạo nên cánh cổng của sự sống. Đông trùng hạ thảo là vị thuốc duy nhất có tác dụng bổ âm tráng dương, được mệnh danh là “thánh dược trị các chứng hư nhược”. Vị ngọt, tính ấm, tiết tinh và dưỡng khí, chuyên nuôi dưỡng cửa sinh. Đi vào kinh mạch phổi và thận. Bình gan, bảo phổi và dưỡng thận, dưỡng tinh, cầm máu, hóa đờm.
Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật ngày nay, giá trị ứng dụng đa dạng của Đông trùng hạ thảo trong điều trị bệnh và nâng cao sức khỏe đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu y học, ví dụ: điều trị ung thư, điều hòa miễn dịch, chống lão hóa, cải thiện chức năng gan, thận.
Có hơn 400 phân loài Cordyceps được tìm thấy và mô tả, tuy nhiên có rất ít phân loài được sử dụng trong y học. Hai phân loài nổi bật được sử dụng nhiều nhất trong y học cổ truyền là Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris.
Loài nấm Cordyceps sinensis phân bố rất hạn chế trong tự nhiên với sản lượng rất ít, đang bị khai thác quá mức và chưa thể nuôi trồng trong môi trường nhân tạo, do đó sản lượng không đáp ứng nhu cầu thị trường. Khác với Cordyceps sinensis, loài nấm Cordyceps militaris có thể được nuôi trồng trong điều kiện nhân tạo nhưng vẫn cho ra các sản phẩm có hoạt chất và hàm lượng tương đương với giá thành rẻ hơn nhiều lần.
Tây Nguyên Pharma là một trong những công ty cung cấp các sản phẩm từ Đông trùng hạ thảo (Cordyceps militaris) với hàm lượng hoát chất cao đã được người dung tin tưởng sử dụng trong nhiều năm.
Quả thể của Đông trùng hạ thảo còn được dùng làm thực phẩm, dùng trong các món súp, trà, hầm,… ở các nước Đông Nam Á như Việt nam, Trung Quốc, Hong Kong,… và một số nước khác trên thế giới.
Hoạt chất có trong Đông trùng hạ thảo
Trong Đông trùng hạ thảo chứa rất nhiều hoạt chất có tác dụng trong việc điều trị và hỗ trợ nâng cao sức khỏe như Cordycepin, Adenosin, 17 loại acid amin, các loại vitamin,…
Trong đó đáng giá nhất là Cordycepin, là loại hoạt chất hay được “tung hô” như là một thành phần hoạt tính độc đáo chỉ của riêng đông trùng hạ thảo, với công dụng phòng chống và ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư, hỗ trợ điều trị bệnh máu trắng, nâng cao hệ miễn dịch và chống oxi hóa,…
